Zarówno wypadek przy pracy, jak i w drodze do lub z pracy uruchamia w każdej firmie skomplikowaną procedurę. Pracownik, który ulegnie wypadkowi, ma prawo do zasiłku chorobowego w wysokości 100% wymiaru podstawy bez okresu wyczekiwania. Każde tego rodzaju zdarzenie wymusza na pracodawcy przeprowadzenie postępowania powypadkowego. Bardzo często zdarza się, że są to sytuacje nietypowe, w których jednoznaczne rozstrzygnięcie o tym, czy ma się do czynienia z wypadkiem powiązanym z pracą, czy nie, jest bardzo trudne.

Wypadek przy pracy

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Pracownik, który uległ wypadkowi, powinien natychmiast powiadomić o tym swojego przełożonego (o ile pozwala na to jego stan zdrowia). Także pracownik, który był świadkiem takiego zdarzenia w zakładzie pracy, ma obowiązek jego zgłoszenia. Pracodawca, po uzyskaniu informacji o wypadku, zobowiązany jest do podjęcia niezbędnych działań ograniczających zagrożenie, zapewnienia udzielenia pierwszej pomocy osobie poszkodowanej oraz ustalenia w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku. Kolejnym etapem jest powołanie przez pracodawcę zespołu powypadkowego, składającego się z dwóch osób – pracownika BHP (lub pracodawcy) i społecznego inspektora pracy. Zadaniem zespołu jest ustalenie, czy zaistniałe w zakładzie pracy zdarzenie można zakwalifikować na podstawie przepisów prawa jako wypadek przy pracy. Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku, zespół powypadkowy sporządza protokół powypadkowy, czyli protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. Protokół musi być sporządzony nie później niż w ciągu 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, w niezbędnej liczbie egzemplarzy. Do protokołu dołączane są informacje uzyskane od świadków wypadku, zapisy wyjaśnień poszkodowanego, informację złożoną przez członka zespołu powypadkowego oraz inne dokumenty zebrane w trakcie ustalania przyczyn i okoliczności wypadku (fotografie miejsca wypadku, pisemna opinia lekarza lub innego specjalisty).

Pracodawca zatwierdza protokół powypadkowy, nie później niż w ciągu 5 dni od dnia jego sporządzenia. Po jego zatwierdzeniu, pracodawca zobowiązany jest do niezwłocznego przekazania go poszkodowanemu pracownikowi. Obowiązkiem pracodawcy jest także sporządzanie statystycznej karty wypadku przy pracy i przekazanie jej do GUS. Kartę tę sporządza się na podstawie zatwierdzonego protokołu powypadkowego albo na podstawie karty wypadku, w którym stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy.

Wypadek w drodze do lub z pracy

Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Jeśli droga została przerwana, uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy pod warunkiem, że:

• przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby (np. w stołówce na obiad lub w sklepie spożywczym po codzienne zakupy),
• droga nie była drogą najkrótszą, ale była dla ubezpieczonego najdogodniejsza ze względów komunikacyjnych.

Pracownik, który ulegnie wypadkowi, powinien jak najszybciej powiadomić o tym swojego pracodawcę, którego obowiązkiem jest ustalenie okoliczności zdarzenia. Zdarzenie uznawane jest przez pracodawcę za wypadek w drodze do lub z pracy na podstawie oświadczenia poszkodowanego pracownika (członka jego rodziny lub świadków), co do okoliczności, czasu i miejsca zdarzenia, dowodów pochodzących od podmiotów badających okoliczności i przyczyny zdarzenia lub udzielających poszkodowanemu pierwszej pomocy oraz ustaleń sporządzającego kartę wypadku.

Pracodawca po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku, sporządza kartę wypadku, nie później niż w ciągu 14 dni od uzyskania informacji o zdarzeniu. Karta wypadku musi być sporządzona w dwóch egzemplarzach. Jeden egzemplarz trafia do osoby poszkodowanej lub członka jego rodziny, drugi natomiast przechowywany jest w dokumentacji powypadkowej. Jeśli zdarzenie nie zostanie uznane za wypadek w drodze do lub z pracy, pracodawca musi uzasadnić tę decyzję w karcie wypadku.

Należy pamiętać, że mimo, iż pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 30 dni podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, to w przypadku pracowników, którzy są niezdolni do pracy z powodu choroby powstałej w wyniku wypadku przy pracy, w drodze do lub z pracy, zasada ta nie ma zastosowania. Pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego od pierwszego dnia niezdolności do pracy, w przypadku, kiedy została ona spowodowana wypadkiem przy pracy, w drodze do lub z pracy.